Zachowany do czasów obecnych historyczny układ przestrzenny miasta Zbąszyń to najcenniejszy zabytek Gminy i Miasta Zbąszyń. Spacerując po mieście wzrok przyciągają zabytkowe kamieniczki nierzadko przyozdobione stylowymi wieżyczkami i figurkami. Z tej zabudowy jak z otwartej księgi można wyczytać przeszłość tego ośrodka miejskiego. W jego centrum leży prostokątny Rynek, wydłużony na linii północ-południe, odrestaurowany w 2001 r. Do r. 1830 pośrodku wznosił się ratusz (ślad jego fundamentów zaznaczono w nawierzchni). Dziś w tym miejscu znajduje się żeliwna pompa i rzeźba koźlarza. Przy Rynku oraz przylegających do niego ulicach w większości zachowała się zabudowa z 2 poł. XIX i pocz. XX w. Np. przy ul. Chmielnej budynek dawnego browaru, zamkniętego odgórną decyzją władz państwowych w 1948 r.; dom nr 10 z pocz. XIX w. (wsch. część ul. Senatorskiej), dom nr 19 z końca XVIII w. ustawiony szczytem do ul. Senatorskiej; secesyjne kafelki zachowane w sklepie mięsnym (ul. Senatorska 21); u zbiegu ul. Senatorskiej i Powstańców Wlkp. dom z wieżyczką, gdzie dawniej mieścił się hotel i restauracja. W płn. części Rynku budynek dawnej szkoły ewangelickiej z 1890 r., w którym od r. 2004 mieści się siedziba Muzeum. W płd. pierzei Rynku, za murem z bramą wyrasta Kościół Parafialny Wniebowzięcia NMP – Zbąszyńska Kolegiata.