64-360 Zbąszyń, ul. Wypoczynkowa 2

64-360 Zbąszyń, ul. Garczyńskich 5

64-360 Zbąszyń, ul. Mostowa 10.

64-360 Zbąszyń, ul. Garczyńskich 5a

64-360 Zbąszyń, ul. Łąkowa 7

Zachowany do czasów obecnych historyczny układ przestrzenny miasta Zbąszyń to najcenniejszy zabytek Gminy i Miasta Zbąszyń. Spacerując po mieście wzrok przyciągają zabytkowe kamieniczki nierzadko przyozdobione stylowymi wieżyczkami i figurkami. Z tej zabudowy jak z otwartej księgi można wyczytać przeszłość tego ośrodka miejskiego. W jego centrum leży prostokątny Rynek, wydłużony na linii północ-południe, odrestaurowany w 2001 r. Do r. 1830 pośrodku wznosił się ratusz (ślad jego fundamentów zaznaczono w nawierzchni). Dziś w tym miejscu znajduje się żeliwna pompa i rzeźba koźlarza. Przy Rynku oraz przylegających do niego ulicach w większości zachowała się zabudowa z 2 poł. XIX i pocz. XX w. Np. przy ul. Chmielnej budynek dawnego browaru, zamkniętego odgórną decyzją władz państwowych w 1948 r.; dom nr 10 z pocz. XIX w. (wsch. część ul. Senatorskiej), dom nr 19 z końca XVIII w. ustawiony szczytem do ul. Senatorskiej; secesyjne kafelki zachowane w sklepie mięsnym (ul. Senatorska 21); u zbiegu ul. Senatorskiej i Powstańców Wlkp. dom z wieżyczką, gdzie dawniej mieścił się hotel i restauracja. W płn. części Rynku budynek dawnej szkoły ewangelickiej z 1890 r., w którym od r. 2004 mieści się siedziba Muzeum. W płd. pierzei Rynku, za murem z bramą wyrasta Kościół Parafialny Wniebowzięcia NMP – Zbąszyńska Kolegiata. 

11 XI 2006 r. na Rynku w Zbąszyniu odsłonięto rzeźbę przedstawiającą postać chłopaka grającego na koźle, proj. artysty – rzeźbiarza Rafała Nowaka. Rzeźba nawiązuje do Kozła – instrumentu ludowego, zwyczaju muzykowania i jego tradycji na obszarze tzw. Regionu Kozła. Stoi w pobliżu centrum Rynku.

10 V 2009 r. w Zbąszyniu tuż nad brzegiem Rzeki Obry stanął oryginalny i unikatowy pomnik przedstawiający postać Karola Wojtyły siedzącego w kajaku, z odłożonym wiosłem, czytającego księgę. Pomnik upamiętnia wydarzenia z lipca 1960 r., kiedy to jako biskup krakowski Karol Wojtyła wraz z grupą studentów zorganizował w ramach obozu kajakowego spływ po Rzece Obrze. Przy ul. Miodowej, nieopodal miejsca, gdzie dziś stoi pomnik, spływ zatrzymał się na krótki biwak. Grupa została ugoszczona przez Pana Czesława Pakułę, który udostępnił jej swój ogród. Prawdziwość tego wydarzenia potwierdza książka "Zapis drogi. Wspomnienia o nieznanym duszpasterstwie księdza Karola Wojtyły" wydana przez wydawnictwo Św. Stanisława w 2005 r., gdzie znajdujemy zapis "29 lipiec 1960 Obra przez Zbąszyń", a także "Alfabet Jana Pawła II. 1920 - 2005” (Wydaw. Kluszczyński, Kraków), gdzie odnajdujemy słowa: "Pływano po Czarnej Hańczy, Obrze, Redze, Drawie”. Postać papieża i łódź wykonane z brązu, postument z kamienia. Autorem rzeźby jest znany poznański artysta rzeźbiarz - Jerzy Sobociński. Zbąszyński pomnik ukazujący Karola Wojtyłę był ostatnim dziełem artysty. Jerzy Sobociński zmarł nie doczekawszy jego odsłonięcia. 10 V 2009 r. ks. Arcybiskup Stanisław Gądecki, metropolita poznański dokonał uroczystego poświęcenia pomnika.

Zalążkiem współczesnej placówki stało się dawne Muzeum Ziemi Zbąskiej utworzone z inicjatywy nauczycieli, dnia 20 II 1938 r. we wsi Przyprostynia. Muzeum te prezentowało zarówno historię regionu jak i jego folklor. Zostało zamknięte przez hitlerowców we wrześniu 1939 r. Wówczas zgromadzone zbiory ukryto w jednej ze zbąszyńskich szkół. Dopiero na początku lat 60tych grupa miejscowych działaczy PTTK na czele z Edwardem Liczkańskim i Franciszkiem Zierke, podjęła inicjatywę reaktywowania muzeum. W roku 1963 Miejska Rada Narodowa w Zbąszyniu przyznała miejscowemu oddziałowi PTTK zabytkową budowlę w postaci wieży bramnej z przeznaczeniem na muzeum. Dwa lata później odbyło się uroczyste otwarcie Muzeum Regionalnego Ziemi Zbąskiej. Zainaugurowało ono jednocześnie obchody 1000-lecia Państwa Polskiego na tym terenie. Zbiory muzeum liczą około 400 eksponatów. Pochodzą przede wszystkim z darów społeczeństwa. Wystawiono je w dwóch pomieszczeniach o łącznej pow. 58 m².

Muzeum działa od kwietnia 2004 r. Jego główna siedziba to budynek byłej Szkoły Podstawowej nr 2, mieszczący się na Rynku – centralnym punkcie miasta Zbąszyń. Opiekę nad zbiorami sprawuje Zbąszyńskie Centrum Kultury. Muzeum podzielone jest na sale: historyczną, archeologiczną i etnograficzną. Posiada interesujący zbiór naczyń i narzędzi z okresu neolitu i kultury łużyckiej. Jego główne atrakcje to bicykl z XIX w. (dar Wojciecha Kołaty) oraz powiększone pocztówki Sławomira Nowaka ze Zbąszynia, które ukazują miasto począwszy od XX w. Placówka przybliża także historię powstania Zbąszynia i jego kolejnych właścicieli aż do XIX w. Prezentuje folklor regionu: stroje ludowe, serwety z regionalnym haftem, przedmioty użytkowe, instrumenty ludowe, fotografie Kazimierza Olejniczaka, kozioł ślubny i weselny z XVI w. (instrumenty używane także i współcześnie). Oprócz wystaw stałych na terenie muzeum organizowane są także ekspozycje czasowe, artystyczne i historyczne. Odbywają się tutaj lekcje historyczne, spotkania z twórcami, ekspozycje rzeźby, malarstwa, fotografii, rękodzieła etc. W ramach Biesiady Koźlarskiej muzeum gości Koło Gospodyń Wiejskich, które w tym czasie przygotowuje degustacje regionalnych potraw. W przyszłości Muzeum Ziemi Zbąszyńskiej i Regionu Kozła planuje ekspozycje poświęcone historii kolejnictwa na ziemi zbąszyńskiej, Powstaniu Wielkopolskiemu, zbąszyńskim warsztatom rzemieślniczym oraz ekspozycję sakralną.